Τετάρτη 27 Απριλίου 2011

Πρωτομαγιά

    Η πρώτη μέρα του Μάη, η Πρωτομαγιά όπως λέγεται, έχει διπλό χαρακτήρα. Είναι βέβαια μια λαϊκή παράδοση προς τιμή της νίκης του καλοκαιριού, όπως πιστεύεται, ενάντια στο χειμώνα, αλλά είναι και μια παγκόσμια ημέρα των εργαζομένων.
    Η Πρωτομαγιά, ως λαϊκή γιορτή, έλκει την καταγωγή της από τα προχριστιανικά χρόνια. Συνέχισαν όμως οι  άνθρωποι να την γιορτάζουν ως τις μέρες μας. Παρέες νέων  πηγαίνουν σε αγρούς και λιβάδια, συλλέγουν λουλούδια και φτιάχνουν το γνωστό πρωτομαγιάτικο στεφάνι. Το λουλουδένιο στεφάνι κρεμιέται στην πόρτα του σπιτιού και καίγεται στις φωτιές του Αϊ Γιάννη, στις 24 Ιουνίου. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, το Μάιο, ανανεώνονται όλα όσα έχουν σχέση με το σπίτι, γι’ αυτό η Πρωτομαγιά συνοδεύεται και από πολλά τοπικά έθιμα σε ολόκληρη την Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. (Περισσότερες πληροφορίες, εδώ)

Παχής Χαράλαμπος, Πρωτομαγιά στην Κέρκυρα, π. 1875
Τόμας Φάλκον Μάρσαλ, Πρωτομαγιά, 1860

Γ. Τσαρούχης, Τέσσερις εποχές, 1968-69  





Αναγνωστικό Β΄Δημοτικού, Β. Οικονομίδη, εικονογράφηση Γεωργίου Μανουσάκη, 1954
Παιδικό Μουσείο, Ολυμπία, ετών 10
     Η Εργατική Πρωτομαγιά, γιορτάζεται σε ολόκληρο τον κόσμο, ως η ημέρα που ισχυροποιούνται οι δεσμοί ανάμεσα στους εργαζομένους. Η απόφαση για τον εορτασμό πάρθηκε το 1889 στο διεθνές εργατικό και σοσιαλιστικό συνέδριο του Παρισιού, προς τιμή των εργατών του Σικάγου, που έχασαν τη ζωή τους την Πρωτομαγιά του 1886 αγωνιζόμενοι για την καθιέρωση του οκταώρου. Το 1890 η Πρωτομαγιά γιορτάστηκε με διαδηλώσεις εργαζομένων σε πολλά κράτη  του κόσμου. Από το 1947 καθιερώθηκε επίσημα ως διεθνής εργατική γιορτή. (Περισσότερες πληροφορίες, εδώ)  
Οι εργάτες-διαδηλωτές του Σικάγου που έχασαν τη ζωή τους την Πρωτομαγιά του 1886

       
                                                                              




 Γραμματόσημο της πρώην Ανατολικής Γερμανίας για τα 100 χρόνια εορτασμού της Εργατικής Πρωτομαγιάς

Τάσσος, Πρωτομαγιά
   Στην Ελλάδα η Πρωτομαγιά γιορτάστηκε ως ημέρα των εργαζομένων το 1853 σε συγκέντρωση στους στύλους Ολυμπίου Διός  και οργανώθηκε από το Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Σταύρου Καλλέργη. (Πληροφορίες εδώ) Από τότε ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς έχει συνοδευτεί από αιματηρές συγκρούσεις και δραματικά γεγονότα. Την Πρωτομαγιά του 1944 οι Γερμανοί κατακτητές εκτέλεσαν στο σκοπευτήριο της Καισαριανής 200 πατριώτες που είχαν φυλακιστεί από το Μεταξά. Τα αιτήματα των εργαζομένων για 8 ώρες δουλειάς  και αξιοπρεπή διαβίωση  συνεχίζουν να είναι επίκαιρα. (Περισσότερες πληροφορίες, εδώ)

Τάσσος, Οι 200 της Καισαριανής
  Πληροφορίες για το μήνα Μάιο και τα έθιμα που κυριαρχούν μπορείτε να βρείτε σους παρακάτω συνδέσμους:

Τρίτη 19 Απριλίου 2011

Ω γλυκύ μου έαρ...

Τα Εγκώμια της Μεγάλης Εβδομάδα είναι ύμνοι, που παρακολουθούν τις αφηγήσεις των Ευαγγελίων, από τη σύλληψή του Κυρίου ως τον σταυρικό Του θάνατο. Οι υμνογράφοι, με λυρικό τρόπο, παρουσιάζουν  την  Παναγία  να θρηνεί με πόνο για  το παιδί της. Παράλληλα μέσα από τους ύμνους εκφράζεται η συμπαράσταση  στο πρόσωπο της Θεοτόκου, που όπως κάθε πονεμένη μητέρα  υποφέρει. 




 Επιτάφιος Θρήνος- Εγκώμια Στάση Τρίτη

Ω γλυκύ μου έαρ,
γλυκύτατόν μου τέκνον,
που έδυ σου το κάλλος;
(...) 
Ω φως των οφθαλμών μου,
γλυκύτατόν μου τέκνον,
πως τάφω νυν καλύπτη;
(...)
Αι γενεαί πάσαι
ύμνον τη ταφή σου
προσφέρουσι, Χριστέ μου.

Έργα μεγάλων ζωγράφων για τα Θεία Πάθη
(πατήστε στους συνδέσμους για περισσότερα) 





Ιδού ο άνθρωπος (Ecce huomo), 1571-1610
Επί στύλου, 1607

Μαστίγωση, 1571-1610

Αποκαθήλωση, 1602


Ο αίρων τον σταυρόν






 Αποκαθήλωση



Σταύρωση, 1631


Σταύρωση, 1475-1476

Ο νεκρός Χριστός


Αποκαθήλωση, 1435




The Father's view, 1951




Σάββατο 16 Απριλίου 2011

Εικόνες και ποιήματα για τα Θεία Πάθη

Τα Θεία Πάθη και η Ανάσταση του Κυρίου έχουν εμπνεύσει καλλιτέχνες σε ολόκληρο τον κόσμο. Η βυζαντινή εικονογραφία, η γοτθική τέχνη, η Αναγέννηση, η εποχή του Μπαρόκ, αλλά και η σύγχρονη εποχή έχουν δώσει πλήθος από έργα εμπνευσμένα από τα Θεία Πάθη. Πολλοί είναι και οι ποιητές που έγραψαν στίχους με θέμα τα Πάθη του Κυρίου. Επίσης η λαϊκή μας παράδοση, με αξεπέραστο αίσθημα μέτρου, έχει δημιουργήσει υπέροχα δημοτικά τραγούδια για το θρήνο της Παναγίας.

Εικόνες των Παθών
Τα Θεία Πάθη στη βυζαντινή εικονογραφία
Ο Νιπτήρ, Θεοφάνης ο Κρης,15ος-16ος αι.




















Τα Θεία Πάθη στα θαυμάσια ψηφιδωτά της Μονής Δαφνίου

























Τα Θεια Πάθη στο έργο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, Ελ Γκρέκο


















Η προσευχή στο όρος των Ελαιών,1590-1595

 
Εσπόλιο,1577-1579


 
Ο  Χριστός αίρει τον σταυρό του μαρτυρίου, 1594-1604

 
Η Σταύρωση

































 Η Αποκαθήλωση, 1587-1597


 Η Ανάσταση,1600-1605


































Παρακάτω μπορείτε να δείτε έργα του Τζιότο από το Παρεκκλήσιο της Αρένας, με σκηνές από την Ανάσταση του Λαζάρου, την Βαϊοφόρο και τα Θεία Πάθη.












 
Δυο ποιήματα για τις ημέρες που έρχονται

 Η ημέρα της Λαμπρής
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ


«Καθαρότατον ήλιο επρομηνούσε
της αυγής το δροσάτο ύστερο αστέρι,
σύγνεφο, καταχνιά, δεν απερνούσε
τ' ουρανού σε κανένα από τα μέρη,
και από εκεί κινημένο αργοφυσούσε
τόσο γλυκό στο πρόσωπο τ' αέρι,
που λες και λέει μες της καρδιάς τα φύλλα
«γλυκιά η ζωή κι ο θάνατος μαυρίλα».


Χριστός ανέστη! Νέοι, γέροι και κόρες
όλοι, μικροί, μεγάλοι ετοιμασθήτε,
μέσα στις εκκλησιές τες δαφνοφόρες
με το φως της χαράς συμμαζωχθήτε,
ανοίξατε αγκαλιές ειρηνοφόρες
ομπροστά στους Αγίους, και φιληθείτε!
φιληθείτε γλυκά χείλη με χείλη,
πέστε Χριστός ανέστη, εχθροί και φίλοι.


Δάφνες εις κάθε πλάκα έχουν οι τάφοι,
και βρέφη ωραία στην αγκαλιά οι μανάδες,
γλυκόφωνα, κοιτώντας ταις ζωγραφι-
σμένες εικόνες, ψάλλουνε οι ψαλτάδες,
λάμπει το ασήμι, λάμπει το χρυσάφι
από το φως που χύνουνε οι λαμπάδες,
κάθε πρόσωπο λάμπει απ' τ' αγιοκέρι,
οπού κρατούνε οι Χριστιανοί στο χέρι».



Άσμα μικρό
ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ


«Χάθηκε αυτός ο οδοιπόρος.
Είχε συνάξει λίγα φύλλα
ένα κλαδί γεμάτο φως
είχε πονέσει.
Και τώρα χάθηκε...
Αγγίζοντας αληθινά πουλιά στο έρεβος
αγγίζει νέους ουρανούς
η προσευχή του μάχη.
Εαρ μικρό έαρ βαθύ έαρ συντετριμμένο».

Σάββατο 2 Απριλίου 2011

Πρωταπριλιά!

Την 1η Απριλίου, Πρωταπριλιά, συνηθίζεται να λέγονται καλοπροαίρετα ψεματάκια.
Τα ψέματα της Πρωταπριλιάς είναι ένα έθιμο που μας έχει έρθει από την Ευρώπη. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές σχετικά με τον τόπο και τον χρόνο που γεννήθηκε το έθιμο αυτό. Δύο από αυτές, όμως, είναι οι επικρατέστερες. H πρώτη είναι κελτική και είναι σχετική με τα ψέματα που λένε οι ψαράδες για την ψαριά τους.Για τους Κέλτες την 1η Απριλίου άρχιζε η περίοδος του ψαρέματος.
H δεύτερη είναι γαλλική και σχετίζεται με την Πρωτοχρονιά, που για τους Γάλλους γιορταζόταν την 1η Απριλίου. Το 1564, ο Κάρολος ο 9ος άλλαξε την ημέρα της Πρωτοχρονιάς και τη μετέφερε την 1η Ιανουαρίου. Ένα μέρος του πληθυσμού δεν δέχτηκε την αλλαγή. Κάποιοι συμπολίτες τους, περιπαίζοντάς τους, συνέχιζαν να τους στέλνουν δώρα την 1η Απριλίου.
Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα πατήστε εδώ:


Εικόνες για την Πρωταπριλιά: